Stereotyp grupy wsparcia
Grupa wsparcia kojarzy nam się pewnie najbardziej (i może najgorzej) z amerykańskimi filmami, gdzie do takiego zbiorowiska przypadkowych osób trafiają uzależnieni, często z przymusu sądowego, bez chęci zaangażowania się. Prowadzący zmusza do odzywania się, część wypłakuje swoje emocje, część ignoruje resztę. Stereotypowo. Grupy wsparcia nie musi prowadzić też psychoterapeuta, bo jak nazwa wskazuje to grupa wsparcia, a nie terapeutyczna. Często to spotkania grupy osób, które doświadczyły podobnego cierpienia np. straty, taka grupa wsparcia właśnie pokazana jest w filmie „Ukryte piękno” (zresztą jest to jeden z piękniejszych filmów). Dlaczego moim zdaniem grupa wsparcia to bardzo pomocna forma?
Na początek…
Kilka faktów dotyczących grupy wsparcia. Grupa wsparcia jest kręgiem osób, które regularnie przez jakiś czas się spotykają. Pracują w oparciu o własne potrzeby chociaż scenariusz pracy może być ułożony przez moderatora, prowadzącego grupę. Może to być fachowiec (psycholog, terapeuta, dietetyk) lub osoba, którą łącza podobne doświadczenia, a przyjmuje rolę prowadzącego. Wymaga się od grupy aktywności i współpracy. Spotkania odbywają się w wybranym miejscu regularnie, a uczestników obowiązuje poufność, która wpływa na zaufanie i otwarcie się na grupie. Każdy ma prawo zabrać głos, a w przypadku konfliktów, prosi się o feedback. W każdej chwili można zrezygnować z uczestnictwa. Grupa wsparcia może być otwarta i zamknięta. Zamkniętą grupę tworzą uczestnicy, którzy zbierają się i pracują według założonego planu czy scenariusza i nie przyjmują w trakcie nowych członków do grupy. Natomiast do grupy otwartej można dołączyć w każdym momencie, po prostu przychodząc na spotkanie i dzieląc się swoimi doświadczeniami.
Zalety grupy wsparcia
Zalety współpracy w grupie:
- koncentruje się na wspólnym uporaniu się z chorobami, problemami psychicznymi lub socjalnymi, dotyczącymi albo ich samych lub ich rodzin.
- celem jest zmiana ich osobistej sytuacji życiowej
- autentyczność, równouprawnienie, wspólna rozmowa i wzajemna pomoc,
- pomocna w uporaniu się z izolacją, związaną ze wstydem wynikającym np. z otyłości,
- łatwiej przezwyciężyć obciążenia psychiczne i/lub obciążenia spowodowane chorobą, grupa działa motywująco,
- w grupach wsparcia nawiązywane są kontakty z innymi osobami, znajdującymi się w podobnej sytuacji, wymieniane są doświadczenia i informacje oraz szuka się dróg wyjścia
- wspomaga się wzajemnie w przezwyciężaniu trudności,
- zdobywa nowe wiadomości o problemie nad którym się pracuje,
- znajdowane są inne formy obchodzenia się z problemami np. z wykorzystaniem burzy mózgów,
- rozwijane są wspólne aktywności,
- nauczenie się pewnego siebie obchodzenia się z profesjonalistami (np. z lekarzami),
- tworzone nowe cele i perspektywy życiowe,
- łatwiej poczuć się zaakceptowanym dzięki przebywaniu z osobami o podobnych problemach
- zwiększa się motywacja, słysząc o sukcesach innych osób w podobnej sytuacji
- można pozbyć się nagromadzonych emocji,
Zasady prowadzenia grupy wsparcia. Na jakie pytania trzeba sobie odpowiedzieć?
- Co chcemy osiągnąć w tej grupie?
- Kto może zostać członkiem grupy?
- Jak liczna lub jak mała powinna być grupa i co należy zrobić, jeżeli zgłosi sięza dużo lub za mało osób zainteresowanych?
- Kiedy, w jakim czasie, w jakim rytmie i w jakim miejscu chce grupa sięspotykać w przyszłości?
- Czy powinna istnieć lista grupy, a jeżeli tak, jakie informacje powinna ona zawierać i w jakim celu może ona być używana?
- Czy grupa będzie otwarta czy zamknięta – w zależności od charakteru pracy w grupie
- Konieczność spisania kontraktu
Zasady uczestnictwa, które warto podkreślać:
- Dobrowolność
- Punktualność
- Szczerość
- Czerpanie z grupy dla siebie,
- Prawo do głosu
- Równość
- Zaufanie i poufność
- Aktywność
- Mówienie o sobie (emocje, myśli)
Grupy wsparcia mogą dotyczyć rozwiązywania problemów i najczęściej po to są tworzone, by dzięki wsparciu poradzić sobie z kryzysem. Jednak nie powinno się tak etykietować, bo przecież można się wspierać we wspólnym osiąganiu wyznaczonych celów, a nie wyłącznie radzeniu sobie z kryzysami. W kontekście psychodietetyki grupy wsparcia mogą być tworzone:
- dla osób odchudzających się, z nadwagąi otyłością,
- dla osób cierpiących na choroby dietozależne (insulinooporność, hashimoto)
- dla osób z zaburzeniami odżywiania, uwaga na odpowiednie określenie roli grupy,
Jednak w kontekście rozwoju osobistego grupa wsparcia może dotyczyć różnych aspektów życia: radzenia sobie ze stresem, pracy nad zdrowym stylem życia, wychowywania. Można na takich spotkaniach poruszać tematy związane z: asertywnością, poczuciem własnej wartości, radzeniem sobie ze stresem, work-life balance, zarządzaniem czasem.
Stworzenie takiej grupy wymaga tylko odpowiedniej organizacji miejsca i czasu, ewentualnie skorzystanie z pomocy specjalisty – prowadzącego lub wybrania wśród uczestników moderatora. To mogą być spotkania grupy znajomych lub ogłoszenie i zebranie osób chętnych. Marzą mi się takie przedsięwzięcia w naszych lokalnych społecznościach, by siebie wspierać, a dzięki obecności innych osób rozwijać się. Co innego jeśli spotykamy się o określonej godzinie i podejmujemy konkretny temat, a co innego praca własna nad rozwojem czy problemem.
Nie bez powodu mówi się, że w grupie siła. Ta siła tkwi w wymianie doświadczeń, poczuciu wspólnego celu czy problemu, w możliwości uzyskania innego spojrzenia na dany problem, otrzymania informacji zwrotnej.
Bardzo podoba mi się taka opcja właśnie w kontekście pracy dietetyka, jako dodatkowe narzędzie pracy. Często specjalista w kontakcie jeden na jeden traci na wiarygodności w oczach pacjenta, bo jego zdaniem ekspert jest idealny, łatwo mu wydawać dyspozycje. Kiedy jednak praca odbywa się w grupie podobnych osób, traci się tą wymówkę, trzeba działać. W grupie można pracować nad innymi aspektami związanymi ze zdrowiem, na które nie ma czasu albo możliwości w gabinecie. Możemy pracować poprzez scenki, pracę w parach, wizualizację.
Szkoda, że dzięki wirtualnym możliwościom tworzenia grup na portalach społecznościowych tracimy coraz częściej chęć do kontaktów na żywo. Pamiętajmy jednak o różnicach i możliwościach jakie dają takie spotkania. Pamiętajmy, że internet poprzez swoją anonimowość daje miejsce na szerzenie nieprawdziwych informacji, które trzeba bardzo dokładnie weryfikować.
Spotykajmy się! Do jakiej grupy wsparcia chętnie byście dołączyli? Znacie może jakieś przykłady w waszych lokalnych społecznościach? Wymieńmy się informacjami.
Tylko Ty sam sobie poradzisz, ale nie poradzisz sobie sam(M. L. Moeller)
