Praca z dziećmi w gabinecie dietetyka. Najważniejsze zasady.

Zmiana nawyków żywieniowych u dzieci i młodzieży to nie jest łatwy temat. Praca z dziećmi w gabinecie dietetyka to coraz częściej pojawiające się wyzwanie dla specjalisty. Jakimi zasadami warto się kierować i o czym pamiętać, jeśli pracujemy z rodziną?

Zmiana nawyków żywieniowych u dziecka wymaga współpracy z rodzicami, obojgiem z nich. Dzieci uczą się obserwując poprzez modelowanie, powtarzanie tego co robią „modele” czyli osoby, z którymi spędzają najwięcej czasu. To dlatego na początku dzieci papugują rodziców, a kiedy zaczynają swoją przygodę przedszkolno-szkolną naśladują rówieśników. Właśnie z tego powodu ważne jest jednolite zachowanie i pokazywanie dziecku, że pewne nawyki dotyczą wszystkich domowników. Zapobiega to szantażom i szukaniu kontrargumentów. Jednak ważna jest w tym również…

Dobro i zdrowie dziecka jest dla rodziców najważniejszą z wartości, dlatego każde z opiekunów musi być konsekwentne, ale i zaangażowane. Często to mama „pracuje” nad zmianą nawyków dziecka, jedząc tak jak ono, starając się zrezygnować ze słodyczy, czy wprowadzić więcej ruchu. To wspaniale, takie wsparcie pomaga zaakceptować nowe zasady, ale i pokazuje dziecku, co jest ważne w naszej rodzinie. Niestety dla zachęcania do aktywności przez mamę, kontrargumentem dziecka jest: „ale tata nie ćwiczy”. Konsekwentnie wprowadzajmy zmiany, nawet niewielkie, ale dotyczące każdego z domowników. Każdemu wyjdzie to na zdrowie, a dziecko przekona do tego, że warto. Nie bez powodu aktywne dzieci najczęściej mają aktywnych rodziców, a ich motywacja do ruchu nie słabnie z czasem, bo znają tylko taki styl życia.

Dla dzieci, które nie miały ograniczeń dotyczących niezdrowych i słodkich produktów, zmiana czy ograniczenie ich przychodzi z dużą trudnością, dlatego musimy wykazać się cierpliwością i zachęcać do małych zmian. Zamiast rezygnowania ze słodyczy, ograniczenie lub wprowadzenie zamienników, szukanie alternatyw dla ulubionych, kalorycznych potraw, zachęcanie do takiej aktywności, jaka odpowiada dziecku. Wiedza dietetyka może pomóc rodzicom zaprojektować plan nowych zasad. Mówi się o tym, że dzieci nie powinno się odchudzać, ale zachęcać do jedzenia zdrowej i większej aktywności fizycznej. Wszystkie rozwiązania nie muszą opierać o ruch i ćwiczenia, warto wspierać dziecko w szukaniu zainteresowań i pasji, które będzie mogło rozwijać, a co za tym idzie oderwać się o telewizora i komputera w parze z przekąskami.

Zmuszanie do jedzenia potraw, bo „są zdrowe” prowadzi do efektu odwrotnego do zamierzonego. Nikt kto jest zmuszany i przekonywany, nie ma większej ochoty do zrobienia czegoś, a taki jest sposób większości rodziców. Wynika on oczywiście z troski o urozmaicenie diety i dostarczenie odpowiednich składników. Zgadzam się to ważne, ale tak samo ważny jest sposób w jaki zachęcamy do nowych, nielubianych produktów. Zamiast jednej możliwości, zaproponuj dwie opcje do wyboru. Dziecko zamiast grymasić, że nie chce nic, zajmie się decydowaniem, co woli. Będzie miało poczucie, że ta czynność zależy od niego. Poczucie sprawstwa i decyzyjności to bardzo ważne cechy, które powinny być rozwijane od małego. Zmuszanie do jedzenia zamiast spełniać funkcje karmienia, prowadzi do zaburzonych relacji z jedzeniem, rezonuje nawet w dorosłości, kiedy nie wiedzieć czemu nie potrafimy przekonać się do jedzenia brokuła.

Problemom z jedzeniem często towarzyszy nadmierna uwaga rodziców, oczywiście z troski o zdrowie dziecka. Im więcej namawiania i uwagi, tym większe prawdopodobieństwo, że dziecko wykorzysta sytuację, by zwlekać jeszcze bardziej lub wykorzystywać szantaż, skoro i tak nie mogą odejść od stołu. A rodzice i tak lubią stosować szantaż dotyczący zabawy, oglądania telewizji po jedzeniu, a co gorsza szantażu emocjonalnego związanego z „zasmucaniem mamusi”. Takie działanie prowadzi do powielania takiego schematu w dorosłości, kiedy córka kojarzy odmawianie jedzenia z zasmucaniem rodzica.

Szantaże, krzyki, przetrzymywanie przy stole, a czasem szarpanie, to formy przemocy, które zostają przez dziecko wdrukowane powodując niechęć lub wstręt do produktów. Przypomnij rodzicowi, że dziecku również powinien okazać szacunek względem jego preferencji smakowych, nie każdy musi lubić to samo i w takiej samej formie. Owszem, nierzadko jedzenie wlecze się niemiłosiernie, kiedy dziecko grzebie w talerzu, a rodzicowi brakuje cierpliwości. Jednak wtedy warto zastanowić się co jest powodem takiej sytuacji?

Dzięki zaangażowaniu specjalistów dietetyków możliwe jest zaproponowanie rodzicom i dzieciom nowe, inne, urozmaicone sposoby na przygotowanie potraw i wykorzystanie produktów. Racuszki, kotleciki, kuleczki, kolorowe kanapki. Współpraca z dietetykiem powinna się opierać o edukację i pokazywanie wyżej wymienionych zależności, szukania powiązań ewentualnych problemów żywieniowych z sytuacją rodzinną, ale też szukania alternatywnych sposobów na przygotowanie i wprowadzanie nowych produktów. Niestety rodzice często czują się zagubieni, ale również nie mają wiedzy jako takie problemy rozwiązywać. Wsparcie i uspokojenie rodzinnych nastrojów bez poczucia zawodu i poczucia winy u rodzica to zadanie stawiane specjaliście w pracy z rodziną.