Napadowe objadanie się. To tylko nawyk? (Podcast)

Napadowe objadanie się. To tylko nawyk?

Niektórzy mówią, że napady objadania się to „tylko” nawyk. „Naucz się wygrywać z nawykiem, a przestaniesz się objadać. Uwierz, że warto i że możesz to zrobić, a wygrasz.” To bardzo duże uproszczenie, bo bardzo często ten nawyk łączy się z emocjami. Małe napady objadania, duże kompulsy, przejadanie się mimo redukcji, wszystkie te zachowania wymagają głębszej pracy. Nie wszyscy ulegają napadom objadania z powodu emocji, choć zazwyczaj towarzyszy im nieokreślone napięcie i uczucie przymusu, a to komplikuje sprawę wystarczająco. Na co zwrócić uwagę i jak zacząć pracę z napadami? Dlaczego z nawykiem jest jak z cebulą? Co musi się znaleźć między bodźcem a reakcją? Zapraszam na podcast psychodietetyczny!

Stres, emocje to bardzo duży obszar pracy z napadowym objadaniem się. Mam jednak doświadczenie z osobami, które stwierdzają, że stres i towarzyszące mu emocje nie są ich udziałem, a mimo to, nie potrafią poradzić sobie z napadami objadania. Czy to możliwe? Oczywiście, że tak! Wtedy rzeczywiście mamy do czynienia z nawykiem objadania się, natomiast uczucie przymusu i napięcie i tak występuje. Złota zasada pracy z nawykiem oznacza zamianę go na inny, zamiast próby po prostu zrezygnowania. Jednak w przypadku wielu nawyków, a zwłaszcza jedzenia nie jest to takie proste. Dużo łatwiej będzie pozbyć się szkodliwego nawyku, jeśli dobrze mu się przyjrzymy. Przeanalizujemy jego źródło, otoczenie, wyzwalacze, korzyści z trwania z nim i straty. 

Źródło: często to przekonania i utrwalone zwyczaje związane z jedzeniem, to skutek dostępności i atrakcyjności jedzenia, to również wpływ substancji na nasze samopoczucie. Wiele z tych czynników działa, bo my nadaliśmy im takie znaczenie. To również stosowane restrykcje dietetyczne oraz problemy zdrowotne.

Otoczenie: to zachęcanie do jedzenia i zastawiane stoły, to reklamy i marketing, które często działają podprogowo, doprowadzając do rozładowania w zaciszu domu, to obserwowanie innych osób, bez uważności na swoje potrzeby i cele, ale to również presja na niejedzenie, która później się zwraca przeciwko nam.

Wyzwalacze: z czym najczęściej kojarzymy te napady, to będzie nas wyzwalało: oglądanie telewizji, odczuwanie nudy, samotne wieczory w domu, odreagowywanie po intensywnej pracy, jazda samochodem, spadek energii, to sięgnięcie po „niewłaściwy” produkt.

Korzyści: natychmiastowa gratyfikacja,  ulga, rozładowanie, poczucie bezpieczeństwa, poczucie stabilności, która nie zawsze jest komfortowa, ale uciekamy od tego uczucia właśnie w kolejne napięcie.

Starty: wymagają głębszej analizy, odpowiedzi na pytanie czego chcę i w czym mi to przeszkadza? Tracę zdrowie, poczucie kontroli, sprawstwa. Tracę możliwość realizacji celów zdrowotnych. Tylko dostrzeżenie tych strat nie jest trudne, gorzej z reagowaniem w chwili, kiedy napadu dochodzi. Praca z wartościami, określanie konkretnych celów i praca z tymi celami, uważność i zwolnienie tempa to tylko kilka ważnych kwestii.

Wiedza, opisanie wyzwania, zrobienie z niego projektu do opracowania, a nie czegoś co po prostu trzeba przestać robić to jest sposób na większość nawyków zdrowotnych i nie tylko. To nie kwestia motywacji, ćwiczenia się w robieniu lub nierobieniu czegoś, to rozpracowanie nawyku jak cebuli, warstwa po warstwie, a dopiero potem trening. I nie obejdzie się bez wysiłku i zaangażowania, to w ogóle nie jest o tym. Wysiłek i zaangażowanie jest konieczne, ale będzie łatwiej jeśli po prostu rzetelnie się do tego przygotujemy.