Kultura diet. Jak rozpoznać? Jak zmieniać? (Podcast)
Światowy rynek branży odchudzania osiągnie prawie 279 miliarda dolarów zysku do 2023 roku. A więc tak, żyjemy w kulturze diet i wręcz obsesji odchudzania. Dla wielu z nas odchudzanie to styl życia. Całe życie na diecie – to komunikaty, które słyszymy notorycznie. To niestety jeden z ważniejszych czynników wpływających na naszą relacje z jedzeniem i ciałem – czynniki społeczno-kulturowe. Na szczęście to się zmienia, niestety bardzo powoli, bo wciąż wiele osób nie rozumie, czym jest odejście od kultury diet i wolność jedzenia. Kultura diet kwitnie, trochę na nasze własne życzenie. Nie jesteśmy świadomi konsekwencji trwania i trudno nam uwierzyć w możliwości odpuszczenia. Czym jest więc kultura diet? Jak ją zmieniać? Czym jest wolność w jedzeniu?
Kultura diet, podejście wagocentryczne
- Waga, rozmiar jest wskaźnikiem do oceny zdrowia i samopoczucia
- Etykietowanie, dzielenie jedzenia na dobre i złe
- Chwalenie, komentowanie utraty/zmian wagi,
- Określanie ideałów w różnych sferach wyglądu,
- Promowanie produktów odchudzających,
- Promowanie aktywności fizycznej jako narzędzia do odchudzania,
- Wpędzanie w poczucie winy z powodu jedzenia,
- Używanie oceniającego, opresyjnego języka odnośnie wagi, jedzenia
- Ceny ubrań kształtowane rozmiarem
- Artykuły w prasie, internecie komentujące wygląd, promujące diety, odchudzanie
- Pokazywanie metamorfoz, bez uwzględnienia procesu,
- Pozwalanie na wypowiadanie się na temat zdrowia, wyglądu osób, które nie mają do tego kompetencji,
Zdrowa relacja z jedzeniem, ciałem, normalizacja, podejście wago-inkluzywne
- zdrowie postrzegane w sposób wieloczynnikowy, nie tylko przez pryzmat wagi i wyglądu,
- propagowanie zdrowych nawyków zamiast ograniczeń i restrykcji,
- zmiana podejścia do diet odchudzających,
- kierowanie się wiedzą i badaniami naukowymi,
- traktowanie suplementów jako możliwego wsparcia,
- zwracanie uwagi na różnorodność w obszarze wyglądu i promowanie naturalności
- traktowanie aktywności fizycznej jako sposobu na przyjemne spędzanie czasu, sposób na regulowanie napięć,
- zwracanie uwagi i promowanie holistycznego podejścia do zdrowia i ciała, selfcare
- waga jako narzędzie, a nie wyznacznik poczucia własnej wartości
- indywidualne, szerokie podejście do zmian
- zwracanie uwagi na zdolności, kompetencje, a nie wygląd
- odejście od komentowania, narzekania na wygląd
- świadomość, co i dlaczego jemy lub nie jemy,
- odchudzanie efektem podjęcia własnej decyzji, a nie pod presją i z powodu oczekiwań
- świadome odżywianie, projektowanie swojego zdrowego stylu życia
- redukcja etapem, zdrowe odżywianie normą
- odejście od zer-jedynkowego podejścia do zdrowia
Zawstydzanie i ocenianie stało się normą, która prowadzi do negatywnych konsekwencji. Stygmatyzowanie obniża nastrój, a gorsze samopoczucie prowadzi do powrotu do przejadania się. Kultura diet stawia na kontrolę, dopasowywanie się, silną wolę, a w efekcie odstępstwa są traktowane przez osoby lub otoczenie negatywnie – porażka, poddanie się, lenistwo. Oczywiście, że otyłość jest chorobą, a duża nadwaga wpływa na nasze zdrowie negatywnie i może, choć nie musi generować problemy zdrowotne. Żadne skrajne sytuacje nie są dobre. A często gwałtowne i krótkotrwałe zmiany są dużo gorsze w konsekwencjach niż powolne zmiany i trwanie dłużej w stanie zagrożenia dla zdrowia, ale robiąc stale coś dobrego dla siebie.
Czym jest bycie dobrym dla siebie? Gdzie są granice?
Trudno się w tym wszystkim odnaleźć. Z jednej strony mamy promowanie zdrowia w każdym rozmiarze, wspaniale. To właśnie zdrowie jest kluczowe, na nim powinniśmy się skupiać. Z drugiej strony specjaliści przestrzegają, że otyłość jest chorobą i towarzyszy wielu chorobom, nie bez powodu. A po trzecie, możesz czuć, że ważne dla ciebie jest zrzucenie kilku kilogramów. To co ja mam zrobić? Bojkotować? Odchudzać się jednak? Granice są tam, gdzie to co robimy, spełnia swój cel bez poczucia przymusu z naszej strony. Jednak przymus to co innego, niż zwykłe „nie chce mi się”. Może być łagodnie, ale stanowczo, jeśli mam określony cel. Trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, o co mi chodzi? Jak wygląda moja relacja z jedzeniem i ciałem? Co w świetle tego, co teraz wiem, uważam na temat swoich celów zdrowotnych? Jak się czuje? Bycie dobrym dla siebie to czasem odpuszczanie treningu na rzecz relaksującego spaceru. Bycie dobrym dla siebie to rezygnowanie ze zbyt częstego sięgania po bardzo wysokokaloryczne lub wysokowęglowodanowe posiłki wieczorem, jeśli mam insulinooporność. Bycie dobrym dla siebie to rozważenie, czy sięganie teraz po coś słodkiego ma sens dla moich celów zdrowotnych? Bycie dobrym dla siebie to praca nad nawykami. Bycie dobrym dla siebie to jedzenie z przyjemnością rzeczy, które lubię. Bycie dobrym dla siebie to odkrycie przyczyn przejadania się i praca z nimi. Bycie dobrym dla siebie to zwrócenie się ku sobie i czucie. Bycie dobrym dla siebie to czasem postawienie sobie warunków. Bycie dobrym dla siebie to pozwolenie sobie na słabość. Bycie dobrym dla siebie to szukanie sposobów, żeby sobie ułatwić działanie. Bycie dobrym dla siebie to czasem popychanie się do działania.
To ty możesz coś zmienić!
Kulturę, społeczeństwa my tworzymy. Ma ona na nas ogromny wpływ, wystarczy przypomnieć sobie badanie o tym jak zwiększał się odsetek osób z zaburzeniami odżywiania w miejscu, gdzie początkowo nie było dostępu do mediów i telewizji. Nie było dostępu, nie było zaburzeń. Dzisiaj to niemożliwe. Natomiast często, kiedy pytam moje klientki, czy gdyby żyły na bezludnej wyspie, ten wygląd miałby takie znaczenie? To im pokazuje, jak często te cele zdrowotne nie są ich. A kiedy nie są nasze, trudniej nam jest w nich wytrwać i im sprostać. Nie można być samotna wyspą, żyjemy wśród ludzi i potrzebujemy ich równie mocno. Ale to kropla drąży skałę. Mamy wpływ na to, jak będzie wyglądał świat w następnych latach, dla następnych pokoleń. Na co masz wpływ?
- Przeanalizuj swoje przekonania na temat wyglądu, wagi i swoją relację z jedzeniem. Ich zmiana na zdrowsze i pozytywne, może pomóc nie tylko tobie, ale osobom z Twojego otoczenia.
- Uważaj na komentowanie i narzekanie na wygląd. To zaraźliwe, a szczególnie groźne dla młodych osób. Pomyśl o języku, którego używasz do oceny innych, ale i siebie.
- Uważaj na treści, które przeglądasz. Zrób porządek na IG, tik tokach i innych. Po pierwsze to sprawi, że polecane dla ciebie treści będą lepiej dopasowane, a po drugie dajmy znać tym algorytmom, że nie chcemy takich social mediów. Dajmy znać tym, którzy promują dobre treści, że tego szukamy.
- Włącz uważność na reklamy. Przełączaj, omijaj, nie daj się wciągnąć w rozważanie, że może to coś innego? Przecież nie reklamowano by czegoś co nie działa.
- W internecie można znaleźć wszystko, zanim zaczytasz się kolejny artykuł z chwytliwym tytułem, sprawdź autora, literaturę. Jeśli coś ma działać, musi być potwierdzone naukowo. Nie jesteś pewna? Lepiej zignoruj. Na końcu artykułu podam ci kilka kont, które warto śledzić ze względu na wartościowe i sprawdzone treści.
- Zacznij od siebie. Przestań się siebie czepiać. Ogranicz przeglądanie się. Zastanów się, co cie interesuje, na co chciałabyś poświęcić czas? Czego chciałabyś się nauczyć? Na takie treści i informacje przenieś swoją uwagę. U mnie w proponowanych treściach teraz najwięcej jest filmików o tenisie.
- Znajdź w każdej osobie, którą próbujesz ocenić przez pryzmat wagi, coś wartościowego. Jaki komplement mogłaby usłyszeć od Ciebie? To samo zadanie skieruj na siebie? Co dzisiaj w sobie docenisz?
Pamiętaj, dieta to tak naprawdę nasz sposób odżywiania. Tylko tyle. Najlepiej zawalczysz z kulturą diet, dając sobie i innym więcej wolności. Paradoksalnie żyjemy w świecie, gdzie można wszystko, a stawiamy sobie i innym tak wiele ograniczeń. Krok po kroku staraj się odchodzić od kierowania się w decyzjach wyglądem, na rzecz kierowania się zdrowiem zarówno fizycznym jak i mentalnym. Jaką chcesz być osobą? Jakie wartości chcesz reprezentować? Jak chciałabyś żyć?
Serdecznie zapraszam do odsłuchania podcastu oraz subskrybcji mojego kanału na Spotify oraz iTunes. Jestem też na YouTube!
