Słyszałaś już o samospełniającym się proroctwie? Im bardziej nastawiamy się na porażkę, tym częściej nam się przytrafia. Mam wrażenie, że podobnie jest z postawą optymisty i nastawieniem na sukces. Realistyczny optymizm może być naprawdę pomocy w walce z przeciwnościami losu.
Realistyczny optymista
To osoba, która nie rzuca się we wszystko z pozytywnym nastawieniem i założeniem, że musi być dobrze. Nie oczekuje, że wszystko musi być doskonale. Jednak nie przyjmuje też postawy, że napewno nie pójdzie dobrze. Subtelna różnica, ale taka, która sprawia, że optymizm wiąże się z poczuciem szczęścia i odpornością psychiczną. Optymista szuka choć jednej dobrej rzeczy w trudności, która go spotyka. Nie narzeka i nie obwinia świat o pecha, ale dzielnie stawia czoła trudnością, bo takie jest życie. Optymiści są psychicznie i fizycznie zdrowsi (Seligman, 2010), dlatego warto rozwijać w sobie tą postawę. Zacznijmy od zaprzestania narzekania na wszystko co wokół, bo to chyba nasza cecha narodowa. Narzekając zamazuje nam się obraz na to co dobre i piękne. To jest, ale my tego nie zauważamy.
Style wyjaśniania
Rzeczywistość jest niezmienna, coś się przytrafia i trzeba się do tego odnieść. Kłopot optymisty i pesymisty polega właśnie na wyjaśnianiu, tego co im się przytrafia. Pesymista charakteryzuje się stylem wyjaśniania:
osobistym (oskarża i obwinia siebie, „co jest ze mną nie tak?”)
wszechobecnym (generalizuje jedną porażkę na całe życie, „wszystko mi idzie źle”, „jestem beznadziejny”)
stałym (nie wierzy w zmiany na lepsze, „nie będzie lepiej”, „nigdy nie spotkam nikogo wartościowego”)
Optymista charakteryzuje się innym stylem wyjaśniania:
zewnętrznym (patrzy z szerszej perspektywy, dopuszcza możliwość działania czynników zewnętrznych, „to był trudny test”)
konkretnym (wyróżnia pojedyncze trudne sytuacje, „czasami coś robię źle, ale przecież to i tamto osiągnąłem”)
niestałym (niepowodzenie jest chwilowe, zmienne, „odpocznę i lepiej się przygotuję i będzie lepiej”
Wystarczy kilka przykładów by zobaczyć jak pesymistyczne style wyjaśniania obciążają nas i demotywują, a optymistyczne dają nadzieję. A bez nadziei, nigdy nie spojrzymy łaskawie w przyszłość.
Kryzys to tylko taki etap. Normalny. Ludzki. Przytrafia się wielu z nas, bywają gorsze i lepsze złe momenty, ale one przeminą, jeśli podejmiemy się działania. To właśnie realny optymizm pcha nas do działania, motywuję by pozbyć się tego dyskomfortu i znów poczuć się dobrze. Pielęgnujmy tą postawę.
W praktyce
Magia słowa Przynajmniej. Przypomnij sobie o jakimś kryzysie czy przeciwności, która cię spotkała, opisz ją i następnie dokończ zdanie ze słowem „przynajmniej”. Wypisz na kartce jak najwięcej możliwości. To ćwiczenie pomaga w konstruktywnej zmianie sposobu reagowania na przeciwności losu.
Czytaj książki i historię osób, które mimo traum i kryzysów przetrwały i poradziły sobie dzięki dużej rezyliencji. Czym się charakteryzowały? Co im pomogło w trudnym momencie? Czerp ze sprawdzonych sposobów.
Stworzenie albumu pudełka z nadzieją. Niech będą tam wszystkie pamiątki, zdjęcia, symbole, które podnoszą cię na duchu, przypominają dobre momenty i przywracają wiarę w siebie i ludzi.
Może warto zrezygnować z otaczania się nieszczęściem i przemocą poprzez zrezygnowanie z oglądania telewizji i czytania newsów? Optymiści oglądają mniej telewizji. Zamiast tego możesz wybrać filmy biograficzne podnoszące na duchu.
Samodoskonalenie. Wzmacniaj w sobie postawę optymisty i realistyczne style wyjaśniania. W sytuacji kryzysu i trudności stwórz listę stwierdzeń na poszczególne etapy działania: przed, w trakcie i po. Niech tą będą dobre, pozytywne myśli, które będą ci towarzyszyć i wspierać.
Przed: „Pierwszy raz jest zawsze najtrudniejszy. Mam prawo czegoś nie wiedzieć. Małe kroki będą najlepsze.”
W trakcie: Sytuacja jest trudna. Muszę zachować spokój i równowagę.”
Po: „Dobra robota, dobrze mi poszło”. „To już przeszłość. Jutro jest nowy dzień.”
Optymista widzi szklankę pełną do połowy, a pesymista pustą w połowie. W tym przykładzie najlepiej widać, że to nasz sposób myślenia często wyznacza możliwości jakie mamy. Rzeczywistość jest różna, bywa trudna, ale niezwykle często sami ją utrudniamy.
Jestem psychologiem, psychodietetykiem, szkoleniowcem, autorką szkoleń stacjonarnych oraz e-kursów i webinarów psychodietetycznych dla specjalistów. Już od 5 lat prowadzę Gabinet Psychodietetyczny Flow By Ania, gdzie pomagam naprawiać relacje z jedzeniem, wspieram w wychodzeniu z zaburzeń odżywiania. Udzielam wsparcia psychologicznego w pracy z kryzysem i w pracy nad rozwojem osobistym z zakresu wzmacniania poczucia własnej wartości, pewności siebie czy stawiania granic w relacjach. Wspieram w rozwoju zawodowym w radzeniu sobie ze stresem i wypaleniem zawodowym. Pracuje holistycznie – korzystam z różnych gałęzi psychologii w oparciu o pracę z wartościami i niewspierającymi przekonaniami.
