Stres? Poznaj i zaakceptuj! Wiara w siebie (Podcast)

Stres? Poznaj i zaakceptuj! Wiara w siebie (Podcast)

Trudno poradzić sobie z radzeniem sobie ze stresem jeśli wiara w siebie i swoje możliwości jest niska, tymczasem to zasób, który mamy skłonności pomniejszać. Wierzyć w siebie nie jest łatwo zwłaszcza, jeśli nie zostaliśmy wychowani w poczuciu bezpieczeństwa i miłości.W dzieciństwie, przed końcem drugiego roku życia, na skutek doświadczeń z najbliższym opiekunem u dziecka formułuje się styl przywiązana, który może być bezpieczny i pozabezpieczny (unikający, ambiwalentny i zdezorganizowany). Jak łatwo się domyślić miłość, zaopiekowanie, bliskość i obecność opiekuna kształtuje bezpieczne przywiązanie. Kiedy dziecko ma zaspokojone najważniejsze potrzeby: bezpieczeństwa, jedzenia, snu i bliskości dobrze się rozwija. Wszystkie negatywne doświadczenia w pierwszych latach życia, albo brak opiekuna w tych ważnych momentach sprawia, że tworzy się styl pozabezpieczny, a podkopane poczucie bezpieczeństwa wpływa na wiarę w siebie i nawiązywanie relacji w przyszłości. Cóż, chłoniemy opinie, bliskość, troskliwe gesty od innych osób i na tej podstawie tworzymy podstawy wiary w siebie. Żyjemy wśród ludzi niezmiennie i ma to swoje dobre i złe konsekwencje. Na szczęście chłonięcie poczucia troski od innych osób może przywrócić styl bezpieczny w relacjach i wiarę w siebie.

KRYTYK I ŻYWICIEL

Każdy z nas ma w sobie dwie postawy, bardzo się od siebie różniące, wewnętrznego krytyka i żywiciela. Ta „podwójna osobowość” jest normalna. Często dzieje się tak, że to krytyk jest postawą przodującą, zwłaszcza u osób wrażliwych na krytykę, niepewnych siebie. Przecież tak często krytykujemy swoje słowa, działania, a nawet emocje. Nie pozwalamy sobie na popełnianie błędów, a te które się przytrafiają traktujemy bardzo poważnie. Nie możesz popełnić błędu, dać się ponieść emocjom, dopuścić do kryzysu. Kiedy przytrafia się trudna sytuacja zamiast akceptacji i szukania rozwiązania, zaczynasz się nakręcać negatywnymi myślami, uruchamia się reakcja stresowa. Oczywiście krytyk spełnia swoją dobrą rolę, sprawdza nasze działania, zachęca do poprawy, ale nie może się czepiać bez końca. Dlatego w kontekście budowania odporności psychicznej tak ważne jest dokarmianie żywiciela, pomocne są w tym uwewnętrznione wszystkie dobre doświadczenia, pozytywne emocje, wzmacniające słowa, które słyszymy już od dzieciństwa. Oczywiście niewiele dobrych doświadczeń i skupianie uwagi na krytyku sprawia, że żywiciel się kurczy i nie dochodzi do głosu. Nasza wiara w siebie maleje, a my nie mamy siły i odporności by walczyć z przeciwnościami. Wzmacnianie wewnętrznego żywiciela jest ważne i możliwe do wykonania, przede wszystkim poprzez zmniejszanie znaczenia krytyka i pozwalanie sobie na błędy.

WIARA W SIEBIE W PRAKTYCE

To umiejętność, którą można i trzeba wzmacniać, chociaż nie jest łatwo ze względu na doświadczenia z przeszłości. Co możesz zrobić?

• Skupiaj swoją uwagę na dobrych słowach, wsparciu jakie uzyskujemy od innych. Troszcz się o innych i pozwól się zatroszczyć o siebie. Uwierz w ludzi i ich dobre słowa. Nie wszyscy są źli i sprawiają ból, nawet jeśli doświadczyłeś takich relacji, nie generalizuj. To trudne, ale wiara w siebie wymaga wiary w ludzi i na odwrót. 
• Przestań się siebie czepiać, karmić wciąż krytyka. Można oceniać w celu ulepszenia działania, ale nie można krytykować osoby. Trzeba mieć w sobie krytyka by nie spocząć na laurach, ale nie wolno być krytykiem. Dlatego negocjuj z krytykiem, stwierdzaj, tak to warto poprawić, ale to i tamto zrobiłam dobrze.
• Obserwuj swoje krytyczne reakcje, czy nie przypominają ci kogoś z przeszłości: rodzica, nauczyciela? Czy nie obiecywałeś sobie, że taki nie będziesz? Przeszłość na nas wpływa, ale może być również poddana zmianie. 
• Stwórz swoje zaplecze opiekunów, osób, którym ufasz i wierzysz, kiedy ci podpowiadają i cię oceniają. To może być mądry bohater książki, z którego słów będziesz czerpać, ale również osoby bliskie, które do tej relacji wybrałeś: partner, przyjaciel. 
• Pamiętaj, że jesteś dobrym człowiekiem i zasługujesz na dobre rzeczy, uczucia, troskę i wsparcie i na dobre oceny za twoje starania. Pomyśl o kimś, kto według ciebie jest dobrym człowiekiem, takim zwykłym, dobrym człowiekiem, nie świętym, ani geniuszem. Zastanów się jakie dobre cechy w sobie ma ten człowiek i pomyśl, czym właściwie różni się od ciebie, dlatego ty też jesteś dobrym człowiekiem i masz zapewne te cechy. 
• Rejestruj wszystkie momenty w ciągu dnia, gdy ktoś zauważa w tobie tą dobroć. To nas buduje, każde dziękuje, każde zauważenie troski, udzielenie pomocy lub nawet chęć pomocy. 
• Wycisz tego krytyka przypominając sobie jak wiele udało ci się osiągnąć. Przypomnij sobie czego chcesz od życia i czy teraz masz na to czas? Kto i dlaczego jest dla ciebie ważny? Jeśli czujesz, że twoją opinią rządzi wewnętrzny krytyk, poproś o obiektywną ocenę osoby ważnej.

Zapraszam Cię do ćwiczenia zaczerpniętego z książki, wspaniałej zresztą, „Budowanie pewności siebie. Podejście skoncentrowane na współczuciu” Mary Welford. Zwizualizujmy sobie tego wewnętrznego krytyka i zastanówmy się, kim on jest i co nam robi!

• Gdyby twoje samokrytyczne myśli miały przybrać postać jakiejś osoby, to jakby wyglądały?
• Jaki mają wyraz twarzy?
• Czy są w porównaniu z tobą duże czy małe?
• Jak brzmi ich głos?
• Jeżeli jesteś w stanie wyobrazić sobie ich ciało, jak ono wygląda? Jaką ma budowę?
• Jakie emocje one kierują w twoją stronę?
• Czy przypominają Ci kogoś?

Zastanów się spokojnie nad odpowiedziami. Czy twój krytyk to mały zgredek na ramieniu, a może wielki cień, który czujesz na swoich plecach?

Być może okaże się, że ten krytyk nie jest miłą i pomocną osobą. To dlaczego tak mu ufasz? Uczucia, które ci wysyła to pogarda, frustracja, złość. Czy tak się zachowuje pomocnik? Nasz wewnętrzny krytyk to często po prostu tyran, którego trzeba w takiej formie od siebie odizolować. 

A teraz zastanów się nad kolejnymi pytaniami:

• Przez chwilę wyobrażaj sobie, że twój samokrytycyzm może zniknąć. Czego najbardziej się obawiasz w związku z odpuszczeniem samokrytycyzmu?
• Co twoim zdaniem mogłoby się wówczas stać?
• Kiedy patrzysz na swojego krytyka i widzisz emocje, jakie wracają od niego do ciebie, jak oceniasz stopień, w jakim jemu leży na sercu twoje dobro?
• Czy twojemu krytykowi naprawdę zależy na tobie i czy twoje powodzenie, dobre samopoczucie oraz szczęście sprawiają mu radość?
• Jeśli twój krytyk ma na względzie twoje dobro, to czy postępuje w odpowiedni sposób?
• Co udało ci się odkryć?

Musimy się nauczyć bycia swoim najlepszym przyjacielem, ponieważ zbyt łatwo wpadamy w pułapkę bycia swoim najgorszym wrogiem.

RODERICK THORP, ŚLEDZTWO NA RAINBOW DRIVE

Co my robimy sobie, czyli osobie, którą powinnyśmy traktować jak przyjaciółkę?

• Krzyczymy na siebie, wyzywamy od najgorszych.
• Nie dbamy o swoje zdrowie, dietę, aktywność, regeneracje, bo są ważniejsi od nas ludzie.
• Stawiamy zawsze obowiązki i inne osoby na pierwszym miejscu, a nasze rzeczy zostają na czas wolny, którego nie mamy.
• Nie pozwalamy sobie na potknięcia, wypominamy każdy błąd.
• Nie współczujemy sobie i nie okazujemy wdzięczności. 
• Nie pozwalamy sobie okazywać słabości, brakuje nam dla siebie czułości. 

To wszystko sprawia że wbijamy siebie jak taki kołek coraz bardziej w ziemie, podkopujemy swoją pewność siebie i poczucie własnej skuteczności. Same siebie sabotujemy! Jak chcemy troski i miłości od innych, kiedy same traktujemy siebie najgorzej?

Warto tego swojego wewnętrznego krytyka trochę przeanalizować. 

Zastanów się proszę, co możesz zrobić by być dla siebie Przyjaciółką, traktować siebie w ten sposób?

• Jak o sobie myślisz? Jak do siebie mówisz? Kiedy będziesz miała ochotę na litanie pretensji wobec siebie, zastanów się jak te zarzuty przedstawiłabyś przyjaciółce? Jak upomnisz ją jednocześnie okazując zrozumienie?
• Zrób z premedytacją coś tylko i wyłącznie dla siebie: dla przyjemności. Niech ta potrzeba będzie priorytetem przed dbaniem o innych.
• Określ hierarchie wartości. Zdrowie jest jedną z nich??, to przeznacz tyle samo uwagi co innym ważnym sferom. Zacznij od tych zadań, a jeśli starczy ci czasu zrobisz co zechcesz!
• Nasze życie się zmienia, dzielimy swój czas na nowe rzeczy, ale podziel ten czas odpowiedzialnie! Doby nie wydłużysz, jakie są priorytety?
• Poświęć sobie czas – na refleksję, analizę trudności z jakimi się zmagasz, otocz siebie takim opiekuńczym skrzydłem jak przyjaciółkę, która dzwoni zapłakana w środku nocy. Przecież nie odmówisz jej pomocy. Nie odmawiaj sobie!
• Zrób sobie prezent! Kupiłabyś przyjaciółce tą piękną filiżankę albo szal, bo wiesz, że by się jej spodobał. To co, że nie ma okazji! Kiedy kupujesz coś sobie, zastanawiasz się dwa dni! Bądź tą spontaniczną przyjaciółką dla siebie!

Nie chodzi o bezkrytyczne spojrzenie i wyzbycie się wszystkich wymagań czy oczekiwań wobec siebie. Chodzi jednak o realistyczną ocenę siebie!

To trudne dlatego:

• Wyznaczaj sobie małe cele, rób listy również w kontekście obowiązków.
• Zajmuj się tym, co zaplanowane. Wiem, że po drodze znajdziesz jeszcze kilka drobnych spraw, ale to sprawia że nigdy nie skończysz.
• Przypominaj sobie kim masz dla siebie być!
• Odwróć role, przypomnij sobie swoje dorastanie i zapracowaną mamę, czy było ci z tym dobrze, tego potrzebowałaś jako dziecko? Zmęczonej, ale wiecznie w pobliżu mamy?
• Priorytet wyraża się działaniem. Na rzeczy najważniejsze znajdujemy czas, więc co z tym zdrowiem? Co z tobą?

Wiara w siebie jest podstawą do radzenia sobie z przeciwnościami, by być ambitnym, niezłomnym, silnym, a więc też lepiej radzić sobie z kryzysami i sytuacjami stresującymi. Buduje się od najmłodszych lat dlatego, tak ważne jest wspieranie dzieci w rozwoju i pomoc w budowaniu ich pewności siebie, dając im poczucie bezpieczeństwa i okazując troskę. Jednak, nawet mimo negatywnych doświadczeń, można pracować nad wiarą w siebie, na początek warto uwierzyć w ludzi i pamiętać, że jest się wartościowym człowiekiem. Po prostu. Karm w sobie żywiciela, a nie krytyka. Bądź swoją Przyjaciółką, a nie wrogiem!

Serdecznie zapraszam do odsłuchania podcastu oraz subskrybcji mojego kanału na Spotify oraz iTunes. Czekam na pierwsze opinie i będę szalenie wdzięczna za rekomendacje na iTunes.