„Leczenie wielu chorób, nie jest znane lekarzom Hellady, gdyż nie baczą oni na całość, którą także studiować należy, albowiem nie może być zdrowa część, kiedy niedomaga całość”.
Tak w swoim „Permenides” twierdził już Platon wieki temu.
Psychosomatyka. #2 tydzień 90 dni dookoła zdrowia
Dlaczego coraz popularniejsze staje się holistyczne, czyli całościowe postrzeganie zdrowia i choroby? Ponieważ mamy coraz więcej badań, a co za tym idzie dowodów na wzajemne powiązania pomiędzy zdrowiem, a czynnikami psychicznymi. Ale od podstaw.
Psychosomatyka czyli całościowe ujmowanie problemu zdrowia i choroby, polegające na wzięciu pod uwagę czynników psychicznych mających wpływ na wywołanie czy utrzymanie choroby. Dzięki psychosomatyce naukowcy odkryli, że pewne cechy osobowości mogą predysponować do niektórych chorób, tak powstały wzory zachowania A, B, C i D wiązane z rozwojem choroby wieńcowej, nowotworów czy zaburzeń związanych z przewlekłym stresem.
Jak naukowcy do tego doszli?
Amerykańscy kardiolodzy Meyer Friedman i Ray Rosenman prowadzili badania, które dowiodły, że zapadalność na choroby serca jest dwukrotnie częstsza u osób nastawionych na dążenie do perfekcji i żyjących w ciągłym pośpiechu.
Lekarze prowadząc gabinet kardiologiczny, zauważyli, że krzesła w poczekalni zbyt szybko się zużywają. Fachowiec naprawiający krzesła zwrócił uwagę na specyficzny sposób zużycia krzeseł. Najbardziej wytarty był skraj miejsca, co mogło świadczyć o nienaturalnym sposobie siedzenia: nerwowo, wyczekująco. Ten niecodzienny „styl siedzenia” pacjentów kardiologicznych zwrócił uwagę Friedmana i Rosenmana na powiązanie między ich niespokojnym charakterem a problemami z sercem. Tezy potwierdziły się tworząc obraz człowieka, który może zachorować na chorobę wieńcową z większym prawdopodobieństwem niż inni. Charakterystyczne cechy to: wybuchowość, szybko mówi i chodzi, z dużym napięciem mięśni, nastawienie na sukces i perfekcja w pracy, drażliwość.
Jakie czynniki psychologiczne wpływają na przebieg chorób somatycznych?
- osobowość – cechy osobowości, jak w przypadku wzorów zachowania. Oczywiście osobowość jest względnie stałym konstruktem, natomiast nad pewnymi cechami, jeżeli zwróci się na to uwagę już w dzieciństwie można pracować. Warto być świadomym, które cechy osobowości mogą zostać poddane naszej „obróbce” i powinny zostać zmodyfikowane, np. dla naszego zdrowia. Nastawienie na sukces nie jest niczym złym, ale nastawienie na sukces za wszelką cenę pozbawiając się czasu na odpoczynek i pielęgnowanie relacji już tak.
- środowisko i czynniki sytuacyjne -wiążą z naszą podatnością na stres adaptacyjny związany ze zmianami. Czy zmiany życiowe np. zmiana pracy stanowi dla nas duży wysiłek psychofizyczny, czy jest po prostu ciekawym wyzwaniem?
- stres – jeden z najbardziej znanych i opisanych czynników związanych z rozwojem chorób o podłożu psychosomatycznym. Mamy tu do czynienia z tzw. wrzodami żołądka, bólami głowy czy alergiami. Od czego zależy rodzaj choroby, której doświadczymy? Najczęściej od słabości narządu, którego dotyka. Może to być związane z doświadczeniami z dzieciństwa, czy cechami osobowości związanymi z chorobą.
Obserwacje i badania, pokazują, iż zaburzenia psychosomatyczne dotykają wiele układów, wśród nich wymienia się zaburzenia:
- wegetatywne (pokrzywka, alergie czy znane atopowe zapalenie skóry)
- układu krążenia (np. choroba wieńcowa)
- układu oddechowego (astma oskrzelowa)
- układu pokarmowego (choroba wrzodowa)
- problemy i zaburzenia związane ze snem
- cukrzyca
- otyłość (wybrane jej rodzaje)
- problemy i zaburzenia odżywiania
Wykazano, iż emocje mogą mieć bezpośredni wpływ na rozwój niektórych zaburzeń psychosomatycznych w innych przypadkach czynników je powodujących może być znacznie więcej.
Lepiej zapobiegać niż leczyć
Stąd moje powiązanie tematu z projektem. To popularne, i bardzo dobrze, wiązanie zdrowia z ciałem i psyche jest czymś bardzo pożądanym. Dlatego do pełni dobrostanu potrzeba zdrowia fizycznego i psychicznego. To co możemy zrobić dla siebie by pomóc, jeżeli męczą nas przewlekłe choroby, to zwrócić się do specjalisty, zastanowić się czy nie pojawiają się one w kryzysowych sytuacjach i czy bardziej od tabletki nie potrzebujemy rozmowy i sposobu na wyjście z kryzysu? Skupiamy się na objawach i szybkim zaleczeniu problemu, a nie całkowitym wyeliminowaniu go. Potrzeba nam więcej skupienia na sobie. Podobnie jest w przypadku nadwagi i otyłości, gdzie częściej niż z”czysto” medycznym źródłem, problem jest związany z prowadzonym stylem życia: brakiem asertywności, nieodpowiednim zarządzaniem emocjami, nieumiejętnym sposobem na regeneracje itp. Co z tego, że „wyleczymy” chorobę, będzie nawracać bo środowisko wciąż jej sprzyja.
Co możesz zrobić?
Dbać o siebie całościowo, by zapobiegać wpływowi czynników psychicznych na powstanie i nawracanie chorób. Dlatego warto stawiać sobie małe cele związane z różnymi sferami życia, które bezpośrednio łączą się z doznawaniem stresu psychologicznego i oksydacyjnego, który osłabia ciało. Na co musisz zwrócić uwagę? Na równowagę w różnych sferach życia, a należą do nich:
- zdrowia i odżywcza dieta
- regularna, dostosowana aktywność fizyczna,
- regeneracja
- umiejętność efektywnego wypoczynku
- asertywność
- organizacja czasu
- zarządzanie emocjami
- dbanie o relacje
- utrzymanie równowagi między życiem prywatnym a zawodowym
- umiejętne wyznaczanie sobie celów
- radzenie sobie w kryzysie
Właśnie tych poszczególnych sfer naszego życia dotyczą nasze małe wyzwania w prowadzonym projekcie. Z jednej strony chciałabym uświadomić, że nasze zdrowie zależy od pracy w różnych wymienionych sferach, a nie tylko upraszczając do diety i ruchu. A z drugiej strony popracujmy nad motywowaniem siebie do wykonywania, czy do inspirowania się w tworzeniu własnych, małych wyzwań. Małych, bo kategorii do pracy mamy wystarczająco dużo. To wszystko składa się na nasze zdrowie, choć tak często sobie tego nie uświadamiamy. Dlatego w kolejnych tygodniach zadbamy o zwrócenie uwagi na każdą z tych sfer i poszukanie prostych sposobów na zadbanie o te kategorie, w końcu one tworzą naszą największą wartość – zdrowie.
Dbajmy o siebie!
Dołącz do projektu!
A może zdecydujesz się na E-kurs dotyczący projektowania zdrowia?
A do pobrania 2 tydzień naszych zadań.
